Krzysztof Ziaja, Andrzej T. Dorobisz

Historia Polsko-Nienieckiego Towarzystwa Chirurgów Naczyniowych.

Kontakty pomiędzy chirurgami z Polski i Niemiec są niemal tak stare jak historia  naszych krajów. Nazwiska polskich chirurgów jak prof. Mikulicz-Radecki, Rydygier, Węgłowski, Adamkiewicz  czy w obecnych czasach prof. Bross, Kożuszek, Moll są w Niemczech równie znane jak w Polsce. Profesor T. Dorobisz pielęgnował kontakty z niemieckojęzycznymi  ośrodkami naukowymi w Niemczech i Szwajcarii między innymi  z prof. K.H. Bauerem, prof. Allgoewerem, Willenegerem i wielu innymi. Kontakty z chirurgami niemieckimi zostały również nawiązane pod koniec lat siedemdziesiątych poprzez Klinikę  Chirurgii Naczyniowej prowadzonej  przez prof. Buergera w Charite.

Początek projektu polsko-niemieckich spotkań chirurgów naczyniowych zainicjował w roku 1991 profesor Wolfgang Hepp. W trakcie wysoko cenionego w środowisku chirurgów niemieckich Berlińskiego Sympozjum Chirurgii Naczyniowych zaproponował On stały polsko-nieniecki kontakt naukowy – transfer wiedzy i myśli, współpracę międzynarodowa jako swoisty czynnik wymiany myśli, poznania – rozwoju innowacji w medycynie.

W roku następnym, zostało zorganizowane przez prof. Heppa pierwsze spotkanie – odbyło się w pięknej miejscowości Bad Saarow, w byłym szpitalu wojskowym armii NRD – bardzo nowoczesnym na owe czasy. W samej miejscowości stacjonowały jeszcze wojska radzieckie.

W pierwszym spotkaniu uczestniczyło ok. 30 chirurgów z obu krajów. Prof. Hepp był  w tym czasie kierownikiem Katedry i Kliniki Chirurgii Naczyniowej Uniwersytetu im. Rudolfa Virchov’a w Berlinie. Prowadzenia naukowego podjęli się: prof. Hepp oraz nieżyjący już prof. Klemens Skóra, kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Naczyniowej Akademii Medycznej we Wrocławiu (ryc. 1,2). Różniło się ono, od innych nielicznych wtedy spotkań, organizacją — wykłady polskich oraz zagranicznych specjalistów były ujęte w sesje tematyczne. Poszczególne sesje obejmowały prezentację najnowszej wiedzy (state of art), omówienie kontrowersji, poglądów dotyczących leczenia oraz przypadków Po zaprezentowaniu wstępnych referatów i zakończeniu sesji dyskusyjnych – zostały przedstawione prace zakwalifikowane do wygłoszenia.

Rycina1. Prof. dr med. Wolfgang Hepp

Rycina 2. Prof. dr med. Klemens Skóra

Referaty, wspólne dyskusje, część towarzyska były bardzo interesujące – uznano że należy kontynuować ideę spotkań. a formę uznano za najkorzystniejszą. Zaproponowano również wprowadzenie części praktycznej. Namiastką jej było przedstawienie chemicznej sympatektomii lędźwiowej wykonywanej z użyciem tomografii komputerowej.

Absolutną ciekawostką jest, że z pośród 14 młodych uczestników pierwszego spotkania w Bad Saarow ośmiu zostało profesorami a dwóch jest obecnie docentami – w Polsce i Niemczech (ryc. 3).

Ryc. 3. Wśród uczestników pierwszego spotkania aktualnie profesorowie (od lewej) Artur Pupka, Jan Skóra, Jerzy Garcarek, Stanisław Molski.

W 1996 roku zostało formalnie założone i zarejestrowane Polsko-Niemieckie Towarzystwo Chirurgii Naczyniowej w Polsce oraz odpowiednie Niemiecko-Polskie w Niemczech. W logo Towarzystw (ryc. 4) przedstawiony jest symbolicznie  układ krążenia z częścią tętniczą i żylną oraz  oba nasze kraje oraz Odra jako graniczna rzeka.

Rycina 4. Logo Polsko-Niemieckie Towarzystwo Chirurgii Naczyniowej

Wspólne spotkania chirurgów obu krajów, na początku nieformalne. a później obu Towarzystw naukowych odbywają się w wielu miejscowościach w Niemczech i Polsce. Organizowane są co roku, naprzemiennie, po niemieckiej stronie przez prof. Wolfganga Heppa i dr Andreasa Gussmanna z wybitna pomocą jego żony Barbary oraz po polskiej stronie przez Zarząd Polskiego Towarzystwa a patronat obejmuje od 2004 roku Polskie Towarzystwo Chirurgii Naczyniowej. Trudno wręcz wymienić miejscowości. w których odbyły się spotkania : 1992, 1993, 2003,2007 w  Bad Saarow (D), 1995 Strzelin (PL), 1996 Ksiaż/ Wałbrzych (PL), 1997 Burg/Cottbus (D), 1998 Miłków/Jel.Góra (PL), 1999 Pasewalk (D), 2000 Lądek Zdrój (PL), 2001 Bautzen (D), 2002 Karpacz (PL), 2004 Kudowa Zdrój (PL), 2005 Greifswald (D), 2006 Łagów (PL). 2008 Góra Św. Anny (St.Annaberg)/Oppeln (PL),

2009 Stralsund (D), 2010 Kliczków (PL), 2012 Chemnitz (D)

Ryc. 5. Bad Saarow 2003, dyskutują profesorowie  W.Hepp i P. Gutowski, siedzą: doc. K, Pawlaczyk-Gabriel, profesorowie M. Gabriel i A. Jawień

Towarzystwo znajduje stałe i znaczne wsparcie we władzach Akademii Medycznej we Wrocławiu i  władzach państwowych, lokalnych. Naukowa wartość i jakość, wzajemny respekt i poważanie dla siebie były i są w naszym mniemaniu podstawą współpracy – opierającej się na zaufaniu i przyjaźni ponad granicami. Koledzy niemieccy, w uznaniu za ich wkład w kształcenie polskich chirurgów, zostali odznaczeni przez jego Magnificencję Rektora Prof. Jerzego Czernika najwyższymi odznaczeniami i medalami Akademii Medycznej we Wrocławiu – Medalu Akademia Medica Wratislaviensis Polonia, Złotej Odznaki Honorowej Uczelni.

Ryc. 6. Strona tytułowa 16. Spotkania na Górze Świętej Anny.

Ryc 7. Organizatorzy 16. Spotkania (od lewej Dr med. Zbigniew Kowalik, mgr farm, Magda Czajkowska, prof. Andrzej Dorobisz, po prawej dr med. Jacek Hobot, ponadto stoi prof. Piotr Myrcha, prof. Piotr Ciostek)

Ryc.8, Dyskusje w trakcie spotkania – prof. Krzysztof Ziaja obok siedzi dr med. Przemysław Nowakowski

Ideą spotkań jest wymiana myśli, przedstawienie doktoratów, opracowań, naukowego postępu  odbywającego się w poszczególnych ośrodkach akademickich i pozaakademickich obu krajów. Jest to swoiste angiologiczno-chirurgiczne forum, w trakcie którego naukowcy obu krajów przedstawiają nowe własne kierunki badań.

Tematyką spotkań jest praktyczne cały przekrój chirurgii naczyniowej, z ciekawymi prezentacjami z zakresu najnowszych metod leczenia tętniaków aorty brzusznej, chirurgii tętnic szyjnych, tętnic obwodowych, badania nad patomechanizmem zakażeń bakteryjnych i wiele innych czysto angiologicznych tematów. Największe emocje budzą w dalszym ciągu procedury endowaskularne – wskazania, zalecenia, efekty, wyniki prac poszczególnych ośrodków, wyniki poszczególnych programów wieloośrodkowych.

Spotkaniom towarzyszą każdorazowo warsztaty, w trakcie których dominują ćwiczenia z zakresu chirurgii endowaskularnej. Warsztaty organizowane były dzięki znakomitemu wsparciu ze strony wielu firm. Uzyskiwana praktyczna umiejętność leży u podstaw szkolenia specjalistycznego w medycynie. Zajęcia praktyczne prowadzone były zarówno przez dr. A. Gussmanna i jego zespól, jak i przez kolegów polskich – profesorów K. Ziaję, P. Szopińskiego

Językami obrad jest język angielski i niemiecki, aby jeszcze bardziej udostępnić kolegom możliwość przedstawienia referatów jak i dyskusji. Dyskusje są interesujące, wielokrotnie przedłużają się i pogłębiane są w kuluarach oraz na spotkaniach towarzyskich. Referaty prezentowane w trakcie spotkań publikowane są w czasopiśmie „Chirurgia Polska” będącym oficjalnym pismem Towarzystwa oraz w „Acta Angiologica”  a kilku niemieckich kolegów weszło w skład kolegium redakcyjnego obu pism.  Ogromnym zyskiem jest również wymiana asystentów kontynuowana w okresie pomiędzy spotkaniami. Szereg polskich i niemieckich kolegów w ramach bezpłatnej wymiany odwiedziło ośrodki naukowe kształcąc się, poznając organizację pracy.

Towarzystwo liczy obecnie 291 członków, w tej liczbie wielu polskich i niemieckich profesorów, docentów. W corocznych spotkaniach uczestniczy od 120 – 150 członków Towarzystwa oraz lekarzy reprezentujących wiele polskich i niemieckich ośrodków. Rokrocznie przybywa na spotkania wielu przyjaciół przyprowadzając coraz nowych znajomych. Dotychczas odbyło się 19 spotkań – z entuzjazmem i przyjemnością obserwowany jest rozwój jakości naukowej naszych kontaktów. Ważna rolą spotkań jest możliwość wygłaszania referatów i prowadzenia dyskusji przez młodych lekarzy w przyjaznej atmosferze. Każde spotkanie naukowe jest istotnym wydarzeniem dla nas i w życiu naszego Towarzystwa, przyczyniającym się zarówno do wzbogacenia naszej wiedzy, jak i do utrzymania koleżeńskich więzi. Żywe polemiki w czasie obrad, a także w kuluarach, sprzyjają wymianie doświadczeń, wzbogacając naszą wiedzę

Aktualne władze Towarzystwa:

Prof. dr med. Andrzej T. Dorobisz – prezes

Prof. dr med. Krzysztof Ziaja  – vice prezes

Ze strony niemieckiej: prof. dr med. Wolfgang Hepp, dr med. Andreas Gussmann.

Kolegom niemieckim należą się serdeczne podziękowania za zaangażowanie, współpracę i ogromną przyjaźń. Stałymi i wieloletnimi uczestnikami ze strony niemieckiej byli/są: profesorowie K. Bürger, M. Bartel, H. Hamann, M. Storck, S.Basche, docenci: W. Lahl, I. Flessenkämper  H.Rimpler, doktorzy: K. Brachmann, F. Zimmermann, .H. Gőrtz

W pracach Towarzystwa, spotkaniach naukowych biorą czynny udział polscy Koledzy pracujący w Niemczech. Wiodącą postacią jest doc. med. Piotr Kasprzak każdorazowo przedstawiający ciekawe referaty, prowadzący warsztaty, stały dyskutant. Wielokrotnie  gościł u siebie w Klinice w Regensburgu członków Towarzystwa w ramach stażów dokształcających z zakresu chirurgii endowaskularnej. Stałymi uczestnikami są doktorzy: Umiecki, Czerwiński, Czarnecki, Gracz, Nakonieczny. Na szczególną uwagę zasługuje dr med .Reiner Wrobel z Berlina, który – jak twierdzi-  pod wpływem spotkań Towarzystwa zaczął uczyć się języka polskiego i obecnie znakomicie wygłasza po polsku swoje referaty.

W obradach w ciągu tych wielu lat uczestniczyli praktycznie biorąc wszyscy profesorowie i docenci ze wszystkich ośrodków chirurgii naczyniowej w Polsce. Trudno wymienić, ale uczestnictwo w obradach, dyskusjach, prezentowanie osiągnięć na forum takiego zdarzenia jakim jest polsko-niemieckie spotkanie pozwoliło znakomicie przedstawić poziom naszej chirurgii naczyniowej. Uznanie, które uzyskali chirurdzy polscy zaowocowało przyjazdami dyrektorów szpitali i szeregiem propozycji pracy w Niemczech – z której kilku kolegów skorzystało

Pośrednio, dzięki stałej polsko–niemieckiej  współpracy, w roku 2008 w Dreźnie prof. Andrzejowi T. Dorobiszowi przyznano szczególne wyróżnienie i zaszczyt – został on członkiem-korespondentem Niemieckiego Towarzystwa Chirurgów Naczyniowych.

Obecnie 19. Polsko – Niemieckie Spotkanie Chirurgów Naczyniowych odbyło w Chemnitz w dniach od 1 do 3. czerwca 2012. Lokalnym organizatorem był dr med. Sven Seifert – prowadzący w tutejszym ośrodku Klinikę Torakochirurgii i Chirurgii Naczyniowej z dużą Pracownią Endowaskularną. Na bazie pracowni przeprowadzono ciekawe warsztaty zwracając szczególna uwagę na zastosowanie dwutlenku węgla (CO2) do wykonywania angiografii. Okazuje się, że wielu kolegów niemieckich stosuje tego typu zabieg celem uniknięcia stosowania kontrastu lub przynajmniej zmniejszenia jego ilości. Problem jatrogennej niewydolności nerek narasta lawinowo, kontrasty podawane są w przebiegu wielu procedur diagnostycznych, w dużej ilości specjalności medycznych. Samo urządzenie ( przystawka do aparatu rtg ) nie stanowi dużego kosztu – porównywalny do kosztu leczenia jednego chorego z niewydolnością nerek! W trakcie obrad przestawiono szereg referatów, przede wszystkim z zakresu kontrowersji z chirurgii naczyniowej, endowaskularnej i niekiedy różnych doświadczeń. Ze strony polskiej zostały zakwalifikowane i wygłoszone po 2 referaty przez dr med. Izabelę Jaraczewską, prof. Krzysztofa Ziaję i prof. Piotra Szopińskiego oraz inne. Samo Chemnitz okazało się interesującym miastem o ciekawym otoczeniu (zamki). Gospodarze zapoznali uczestników Spotkania ze swoim miastem. Zostały również złożone przez stronę niemiecką ciekawe propozycje stałej współpracy akademickiej z Uniwersytetem Medycznym we Wrocławiu z klinikami szpitala w Chemnitz, który jest Ośrodkiem Kształcącym dla Uniwersytetów w Dreźnie i Erfurcie. Dla polskich kolegów padły również propozycje pracy w niemieckich Ośrodkach  Chirurgii Naczyniowej.

Kolejne – już 20 spotkanie – w roku 2013 będzie organizować strona polska, jak zwykle w pierwszym tygodniu czerwca.